Прекинување на молкот: Корупција, моќ и медиумска слобода низ родова призма

Донатор: Ministry of Foreign Affairs (Luxembourg)
Времетраење: 15.07.2025 – 15.12.2025

Во Северна Македонија, новинарките често се мета на сексуализирано (онлајн) насилство, кампањи за клевета и координирано (дигитално) вознемирување, особено кога известуваат за моќ и корупција, родова еднаквост и човекови права. Овие напади често вклучуваат сексуални закани, „doxxing“ (објавување на лични информации без дозвола), тролање, па дури и физички закани, со цел да се замолчат женските гласови и да се поткопа слободата на медиумите.

Институционално, овие проблеми сѐ уште не се решени. Досега, освен за (онлајн) демнење, не постои официјален протокол применлив за дигитално насилство. Од друга страна, и покрај постоечката легислатива за офлајн насилство, сѐ уште постојат предизвици во однос на примената (на пример, родово-базираното насилство сѐ уште не е препознаено). Додека правните механизми се бавни или неефикасни, психолошката и дигиталната поддршка за безбедност во голема мера недостасуваат. Претстојните локални избори во 2025 година ја зголемуваат итноста на проблемот, особено за жените кои известуваат за политика и јавни институции.

Дополнително, новинарките често се соочуваат со структурна дискриминација на своите работни места — од раскинување договори за време на бременост до нивно „прескокнување“ во изборот на уреднички/управителни позиции. Ваквите прекршувања се нормализираат и ретко се пријавуваат, особено во политички поврзани или слабо регулирани медиумски куќи.

Затоа, целта на ова истражување е да се фокусираме на искуствата на новинар(к)ите со дигитално и офлајн вознемирување, нивните лични стратегии за справување и пријавување, заштитните механизми и уредничките политики. Земајќи предвид дека достапните истражувања за род и медиуми најчесто се фокусираат на новинарките како примарни испитанички, решивме да примениме компаративен пристап што ги вклучува и новинарите, за да дојдат до израз постоечките родови разлики.

Пресекот помеѓу родот, корупцијата и медиумската слобода, којшто е во сржта на овој проект, претставува основа за понатамошни истражувања и застапување за политички промени во насока на заштита на жените, а особено на жените во медиумите.

Цели:

  • Да се документира обемот и формите на онлајн и офлајн (родово засновано) насилство врз жени и мажи новинари.
  • Да се подигне свеста кај јавноста, медиумскиот сектор и носителите на одлуки за демократските последици од замолчувањето на жените во новинарството.
  • Да се поттикне дијалог со истражувачи, уредници, граѓански организации, синдикати и институции за правни и регулаторни механизми.
  • Да се зајакне солидарноста во новинарската заедница и да се зголеми младинското учество преку интерактивни работилници предводени од клучни експерт(к)и во областа.